Evlərdəki kitabların sayı ölkənin təhsil və mədəniyyət səviyyəsi, iqtisadi vəziyyəti və ailələrin oxu mədəniyyətinə verdiyi önəmlə sıx bağlıdır. Evdəki kitabların orta sayı ölkələr arasında çox fərqli ola bilər. Budur bəzi ümumi tendensiyalar:
1. Şimali Avropa ölkələri
• Norveç, İsveç, Finlandiya, Danimarka
• Bu ölkələrdə kitab oxumaq vərdişi kifayət qədər yüksəkdir. Əksər evdə 100-dən çox kitab var. Oxu mədəniyyəti həm uşaqlar, həm də böyüklər üçün təşviq edilir.
• Təhsil səviyyəsi yüksək olduğu üçün uşaqların kitabla böyüməsi prioritetdir.
2. Almaniya və Avstriya
• Almaniya və Avstriya kimi ölkələrdə, xüsusən də intellektual və mədəni dəyərlərin ön planda olduğu ailələrdə 200-dən çox kitaba sahib olmaq adi haldır.
• Kitab şkafları ev bəzəyinin vacib hissəsidir.
3. ABŞ və Kanada
• Kitabların orta sayı 50-100 arasındadır. Lakin təhsil səviyyəsi yüksək olan, kitab oxuma vərdişlərinə mədəni əhəmiyyət verən ailələrdə bu rəqəm artır.
• Uşaq kitabları ümumidir və bir çox evdə müəyyən janrda kitabların böyük kolleksiyası ola bilər.
4. Yaponiya
• Kitab oxuma nisbəti yüksək olsa da, evlərdəki kitabların sayı ümumiyyətlə 30-50 arasında dəyişir. Yaponiyada kiçik yaşayış sahələrinə görə rəqəmsal kitablara üstünlük verilir.
5. Çin
• Müasir evlərdə, xüsusən də böyük şəhərlərdə kitabların sayı ümumiyyətlə məhduddur. Ancaq son illərdə kitab oxuma vərdişini təşviq edən siyasətlərlə evlərdəki kitabların sayı artıb (30-50 kitab).
6. Hindistan
• Təhsil səviyyəsinin və iqtisadi vəziyyətin çox fərqli olduğu Hindistanda evlərdəki kitabların sayı ümumiyyətlə azdır. Kənd yerlərində kitaba çıxış məhduddur, lakin şəhərlərdə vəziyyət daha yaxşıdır (10-20 kitab).
7. Türkiyə
• Türkiyədə evlərdəki kitabların sayı ümumiyyətlə 10-50 arasında dəyişir. Kitab oxuma səviyyəsi aşağı olsa da, son illərdə ailələr uşaqları üçün daha çox kitab almağa başlayıblar.
• Böyük şəhərlərdə ailələrdə kitabların sayı kənd yerlərindən daha çoxdur.
8. Rusiya
• Tarix boyu kitab mədəniyyətinin güclü olduğu Rusiyada xüsusilə yaşlı nəsillərin evlərində yüzlərlə kitab olan kitabxanalar var. Lakin yeni nəsillər arasında bu nisbət azalır (50-100 kitab).
9. Latın Amerikası ölkələri
• Argentina, Çili və Braziliya kimi ölkələrdə kitabların sayı ümumiyyətlə 20-50 arasında dəyişir. Yüksək kitab qiymətləri və iqtisadi çətinliklər bu rəqəmi məhdudlaşdıra bilər.
10. Afrika ölkələri
• Bir çox Afrika ölkələrində evdə kitabların olması adi hal deyil, kitabların sayı təhsil səviyyəsindən və iqtisadi vəziyyətdən asılı olaraq kifayət qədər azdır (0-10 kitab); Şəhərləşmə və iqtisadi inkişafla birlikdə kitab oxuma mədəniyyəti də artır.
Təsir edən amillər
1. Təhsil Səviyyəsi: Təhsil səviyyəsi artdıqca evdəki kitabların sayı ümumiyyətlə artır.
2. İqtisadi Vəziyyət: Kitabların qiyməti və ailənin maddi vəziyyəti kitab sahibi olma nisbətinə təsir edir.
3. Mədəni vərdişlər: Bəzi ölkələrdə oxu mədəniyyəti ənənəvi olaraq güclüdür.
4. Texnologiya: Elektron kitabların çoxalması fiziki kitabların sayını azalda bilər.
Ətraflı statistika üçün ölkələrin ayrı-ayrı mədəniyyət və təhsil hesabatlarına baxmaq faydalı olardı.
İbrahim Nəbioğlu
visiontv.az
