Türkmən xalqının Ümummilli Lideri, Xalq Maslaxatının sədri Qurbanqulu Berdiməhəmmədovla BMT-nin baş katibi Antonio Quterreş arasında telefon danışığı olub.
Hafta.az-ın yazdığına görə, söhbət zamanı Q.Berdiməhəmmədov Türkmənistanın bu il təşkilatla əməkdaşlıq müstəvisində həyata keçirilməsi planlaşdırılan, dəyişiklik ili ola biləcək və edilməli olan planları barədə BMT-nin baş katibini məlumatlandırıb. Qeyd olunub ki, Konsepsiya əsasən ötən ilin sentyabrında BMT-nin təşəbbüsü ilə çağırılmış “Gələcək Sammit”in məzmununa əsaslanır və buna görə də Türkmənistan bunu özünün yekun sənədinin - BMT-nin Baş Assambleyasının həyata keçirilməsinə xüsusi töhfə kimi qiymətləndirir.
Qarşıdakı işlərin əsas istiqamətlərindən danışan türkmən xalqının Ümummilli Lideri təhlükəsizlik mövzusunu xüsusi vurğulayıb. Bununla bağlı Türkmənistanın BMT-nin himayəsi altında Qlobal Təhlükəsizlik Strategiyasının hazırlanması təşəbbüsü qeyd olunub.
Q.Berdiməhəmmədov BMT-nin sülhün təşviqi istiqamətində səylərini dəstəkləmək üçün bitərəflik potensialından istifadənin, eləcə də qlobal təhlükəsizliyin təmin edilməsi kontekstində etimadlı dialoq mədəniyyətinin bərpasının vacibliyini vurğulayıb.
Bu təkliflərin həyata keçirilməsinin dünya miqyasında siyasi gərginliyi azaldacağına əminliyini ifadə edən Berdiməhəmmədov Türkmənistanın Beynəlxalq Sülh və Etimad ilində regional təhlükəsizlik məsələləri üzrə dialoqu fəallaşdırmaq istəyini təsdiqləyib.
“Biz əslində Mərkəzi Asiyadakı vəziyyətdən danışırıq. Burada biz BMT Baş Assambleyasının Türkmənistanın təşəbbüsü ilə qəbul edilmiş qətnamələrinə - “Mərkəzi Asiyada sülh, etimad və əməkdaşlıq zonası” və “Mərkəzi Asiyada nüvə silahından azad zona haqqında müqavilə”yə arxalanmaq niyyətindəyik”, - cənab Berdiməhəmmədov deyib.
Türkmən xalqının Ümummilli Lideri qeyd edib ki, Mərkəzi Asiyada təhlükəsizliyin səviyyəsi əsasən müasir regional gündəlikdəki məsələlərin geniş spektrinin konstruktiv həlli ilə müəyyən edilir. Bunlardan biri də su problemidir. Türkmənistanın bu məsələ ilə bağlı mövqeyi ötən il dekabrın 3-də Ər-Riyadda keçirilən Birləşmiş Su sammitində açıq şəkildə ifadə olunub. Qeyd olunub ki, su ilə bağlı bir sıra məsələlərə baxılması aşağıdakı fundamental normalara, daha doğrusu, beynəlxalq hüquq normalarına riayət edilməsi, regionda dövlətlərin maraqlarının nəzərə alınması və beynəlxalq strukturların, ilk növbədə BMT-nin cəlb edilməsinə əsaslanmalıdır. Bunlara əməl edilməməsi region ölkələri üçün təhlükə və böyük ekoloji, sosial-iqtisadi və humanitar risk yaradır.
Əfqanıstandakı vəziyyətdən danışan Q.Berdiməhəmmədov deyib ki, Türkmənistan bitərəf dövlət kimi bu ölkədə sülh və vətəndaş harmoniyasının əldə edilməsi, iqtisadi infrastrukturun bərpası və sosial məsələlərin həlli istiqamətində səyləri dəstəkləyir.
Türkmənistanın bu aspektdə siyasətinin düşünülmüş olduğu, Əfqanıstanın yeni hakimiyyətinin hərəkətləri və obyektiv reallıqlarla əlaqəli olduğu vurğulanıb. Qonşu ölkənin hökuməti ilə dialoq BMT-nin mövqeyi və beynəlxalq səviyyədə tanınmış cari yanaşmalar nəzərə alınmaqla aparılır. Eyni zamanda, hər iki ölkənin iştirakı ilə böyük iqtisadi layihələr həyata keçirilir.
Bunlara Türkmənistan-Əfqanıstan-Pakistan-Hindistan qaz kəmərinin tikintisi, Əfqanıstandan Pakistana elektrik ötürücü xətlərinin çəkilməsi, həmçinin Əfqanıstan marşrutu ilə Türkmənistandan dəmir yolunun çəkilməsi daxildir.
“Bundan əlavə, Türkmənistan uzun illərdir Əfqanıstan əhalisinə humanitar yardım göstərir, öz vəsaiti hesabına sosial obyektlər tikir” deyən Berdiməhəmmədov dəstək prosesinin gələcəkdə də davam etdiriləcəyini vurğulayıb.
“Regional təhlükəsizliyə gəlincə, Türkmənistan həm də Xəzəryanı dövlətdir. Bu səbəbdən biz Xəzər regionunda təhlükəsizlik vəziyyətindən narahatıq”, - türkmən xalqının Ümummilli Lideri bildirib.
O deyib ki, ötən il Türkmənistan Xəzəryanı dövlətlərin xarici işlər nazirlərinin görüşünün Türkmənistanda keçirilməsi təşəbbüsü ilə çıxış edib. Bununla əlaqədar, Türkmənistan tərəfinin bitərəf dövlətlərə BMT-nin sülhməramlı səylərində prioritet tərəfdaş statusunun verilməsi ilə bağlı təkliflərinə əsaslanaraq, BMT-nin müvafiq strukturları ilə fəal qarşılıqlı fəaliyyətə hazır olduğunu bəyan edib.
“Bu məqsədlə biz Türkmənistan ərazisində iki sülhməramlı mərkəzin yaradılması imkanını nəzərdən keçirə bilərik. Təbii ki, məqsədyönlü tədbirlər Türkmənistanın bitərəf statusu nəzərə alınmaqla həyata keçiriləcək, bu, beynəlxalq sülhün və təhlükəsizliyin qorunması, o cümlədən münaqişələrin qarşısının alınması üçün bitərəflik normalarının praktiki tətbiqini birbaşa nəzərdə tutur”, - Q.Berdiməhəmmədov bildirib.
“Bu il qarşımızda BMT Baş Assambleyasının “2025 – Beynəlxalq Sülh və Etimad İli” Qətnaməsinin icrasına və Türkmənistanın neytrallığının 30 illiyinə həsr olunmuş genişmiqyaslı tədbirlər proqramını həyata keçirmək vəzifəsi durur. Qarşıdan gələn əsas tədbir bu il dekabrın 12-də Aşqabadda keçirilməsi planlaşdırılan dövlət başçıları və beynəlxalq strukturların rəhbərləri səviyyəsində Beynəlxalq Forum olacaq”, - deyə Q.Berdiməhəmmədov qeyd edib. Bununla əlaqədar türkmən xalqının Ümummilli Lideri BMT-nin baş katibini həmin Zirvə toplantısında iştiraka dəvət edib.
