Toronto Universiteti, Tyndale Universiteti və Texas Universiteti ilə birgə aparılan araşdırma, valideynləri uşaq ikən boşanmış şəxslərin ölümcül xəstəliklərə tutulma riskinin daha yüksək olduğunu ortaya qoyub.
Medianews.az “NTV”yə istinadən xəbər verir ki, PLOS One jurnalında dərc edilən araşdırmaya görə, uşaq ikən valideynlərinin boşandığını görən insanların 65 yaşına çatdıqda insult keçirmə ehtimalı daha yüksəkdir.
Tədqiqatçılar müəyyən ediblər ki, valideynləri boşanmış yaşı 65-dən yuxarı olan hər 9 nəfərdən birinə insult diaqnozu qoyulub. Əksinə, valideynləri bir yerdə yaşayan böyüklər arasında bu nisbət yalnız 15-də bir olmuşdur.
Beynin bir bölgəsinə qan axını kəsildikdə beyin hüceyrələrinin ölümünə səbəb olan bir vuruş meydana gəlir. Hər yaşda olan insanlar insult keçirmə riski altında olsalar da, yüksək qan təzyiqi, yüksək xolesterin, diabet, atrial fibrilasiya, siqaret və qeyri-sağlam qidalanma kimi faktorlar bu riski artırır.
Tədqiqatçılar valideynlərin boşanmalarına şahid olmanın uşaqlıqda yüksək stress səviyyəsinə səbəb ola biləcəyini və əlavə risk faktoru yarada biləcəyini irəli sürüblər.
Tyndale Universitetinin psixologiya müəllimi Mary Kate Schilke, təəccüblü araşdırma ilə bağlı aşağıdakı açıqlamaları verib:
”Bizim işimiz, “Siqaret çəkmək, fiziki hərəkətsizlik, aşağı gəlir və təhsil, şəkərli diabet və depressiya kimi risk faktorlarını nəzərə alıb valideynləri boşanmış insanların da insult keçirmə ehtimalı 61 faiz daha çox olduğunu göstərib”.
Tədqiqat qrupu, valideyn boşanmasının insultdan əlavə diabet və depressiya kimi sağlamlıq problemlərinə səbəb ola biləcəyini ifadə edib.
Toronto Universitetindən professor Esme Fuller-Thomson deyib ki, valideynlərin boşanması və insult arasındakı əlaqəni daha yaxşı başa düşmək üçün mexanizmləri araşdırmalıyıq. Bu tip sorğuya əsaslanan tədqiqatlar səbəb-nəticə əlaqəsi qura bilməsə də, ümid edirik ki, tapıntılarımız bu mövzuya daha çox diqqəti cəlb edəcək.
Uşaqlıqda valideynlərinin boşanmasını yaşayan 13205 amerikalının sorğu nəticələrinə əsaslanan araşdırmada uşaqlıqda zorakılığa məruz qalan şəxslər analizdən kənarlaşdırılıb.
“Biz aşkar etdik ki, valideynləri boşanmış insanlar uşaqlıqda fiziki və ya cinsi zorakılığa məruz qalmamış və ən azı bir təhlükəsiz yetkinlikdə böyümüş olsalar belə, insult keçirmə ehtimalı daha yüksəkdir”, – Prof. Philip Baiden bildirib.
Alimlərin fikrincə, uşaqlıqda yaşanan emosional zorakılıq, laqeydlik, ruhi xəstəlik, maddə asılılığı və məişət zorakılığı kimi faktorların insult ilə güclü əlaqəsi yoxdur. Tədqiqat müəllifləri valideynlərin boşanması ilə insult arasındakı əlaqənin nədən qaynaqlandığını dəqiq bilməsələr də, bioloji və sosial amillərin rol oynaya biləcəyini düşünürlər.
