Yaponiya Okinotorishima adlandırdığı iki kiçik qaya parçasını qorumaq üçün milyonlarla dollar xərcləyib.
Bu qayalar həqiqətənmi bu qədər vacibdir? Yoxsa bu sadəcə mənasız bir cəhddir?
Sfera.az bildirir ki, Okinotorishima dedikləri bu "ada" əslində bir neçə qayadan ibarətdir və ilk dəfə 16-cı əsrdə kəşf edilib.
Onların strateji əhəmiyyətini dərk edən Yaponiya 1931-ci ildə bu qayalara iddia etdi və onları Okinotorishima adlandırdı.
Lakin o, əsl əhəmiyyətini 1982-ci ildə Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Dəniz Hüququ Konvensiyası ilə qazandı. Bu saziş ölkələrə öz sahillərindən 200 dəniz milinə qədər olan suları “eksklüziv iqtisadi zona” (EEZ) elan etməyə icazə verdi.
Bu o demək idi ki, bu iki kiçik qaya parçası Yaponiyanı nəhəng dəniz sahəsi ilə təmin edirdi.
Bu qayalar əslində insan həyatını təbii şəkildə dəstəkləyəcək qədər böyük deyil. Lakin Yaponiya bu qayaların ada olduğunu iddia edir və 248 643 kvadrat kilometrlik dəniz sahəsinə nəzarət etmək istəyir.
Bu ərazi zəngin balıq ehtiyatları, nadir metallar və hətta neft ehtiyatlarına görə qiymətlidir. Çin bu ərazini mübahisə edir və bu qayaların ada olmadığını və buna görə də Yaponiyanın bu dəniz ərazisinə iddia edə bilməyəcəyini iddia edir.
Çünki BMT-nin tərifinə görə, ada yüksək dalğalarda belə suyun üstündə qalmalı və insan həyatını davam etdirə bilməlidir.
Yaponiya Okinotorişimanı qorumaq üçün 1987-ci ildə polad dalğaqıranlar və beton divarlar tikməyə başladı. Qayaların eroziya nəticəsində məhv olmasının qarşısını almaq üçün 600 milyon dollar xərcləyiblər.
Hətta bu iki qayaya üçüncü süni qaya da əlavə edilib, çünki görünür, iki qaya kifayət deyildi, üç qaya daha mənalı ola bilərdi.
Lakin bu addımlar təkcə Yaponiya üçün qaya parçalarını qorumaqla bağlı deyil; böyük iqtisadi gücü saxlamaq üçün strateji addımın bir hissəsidir.
Aysel
