19 yaşlı Samirə ötən ilin iyul ayında Kabildə işlədiyi xalça emalatxanasına maaşını almaq üçün gedəndə bunun həyatının ən ağır günü olacağını təsəvvür belə etmirdi. Çünki bir neçə saat sonra Talibanın polis idarəsində zorla evləndiriləcək və gələcəyi silahlı bir qrup tərəfindən müəyyən ediləcəkdi…
Həmin səhər Samirə işdə olmayıb, yalnız maaşını almaq üçün gedib. müdiri işçilərlə birlikdə nahar etdiyi üçün o, mağazanın qapısında gözləmək məcburiyyətində qalıb. Lakin həmin anda Talibanın “əxlaq polisi” də həmin ərazidə patrul xidməti aparırmış.
Tribunainfo.az xəbər verir ki, Samirənin həyatında baş verən dəhşətli hadisələrlə bağlı “The Guardian” yazıb.
“Emalatxana evdən bir saatlıq piyada məsafədə idi, ona görə də gözləmək məcburiyyətində qaldım. Mağaza əsas yolun yaxınlığında yerləşirdi. Təəssüf ki, Taliban yanımdan keçəndə qapının önündə otururdum və onlar məni gördülər”, deyə gənc əfaqan qadın danışır.
Taliban qanunlarına görə, qadınlar evdən kənarda danışa, üzlərini göstərə və ya kişi qohumları olmadan səyahət edə bilməzlər. “Şəriət” adlandırılan bu qaydalara nəzarət etmək üçün əxlaq polisi küçələrdə patrul xidməti aparır. İnsan hüquqları fəallarının bildirdiyinə görə, Taliban rəsmiləri yerindəcə insanların taleyi ilə bağlı qərarlar qəbul edə və hətta onları evlənməyə məcbur edə bilərlər.
Maaş almaq üçün getdi, zorla evləndirildi
Taliban 12 yaşdan yuxarı qızların məktəbə getməsinə icazə vermədiyindən, xalça toxuma işi təhsildən məhrum qalan qadınların çalışa bildiyi azsaylı sahələrdən biridir. Samirə ilə birlikdə 20-dən çox qadın və qız, yoxsul bir məhəllədə yerləşən tikilməmiş binanın zirzəmisində xalça toxuyur və aylıq təxminən 7 min Afgani (təxminən 160 AZN) qazanırmış.
Taliban polis əməkdaşları Samirəni gördükdə dərhal ona yaxınlaşıb sorğu-sual ediblər:
“Bu kişi sənin nəyindir? Niyə təkbaşına buradasan? Burada nə edirsən? Qohumun olmayan bir kişi ilə necə birlikdə ola bilərsən?”
Əxlaq polisi Samirə və 42 yaşlı müdirini “əxlaqsız davranışda” ittiham edərək həbs edib və onların ailələri ilə əlaqə saxlayıb.
“Məni nə qədər sorğu-suala çəksələr də, dayanmadan təhqir etdikləri üçün heç bir cavab verə bilmədim. Bizi zorla maşınlarına mindirib polis idarəsinə apardılar”, deyə Samirə xatırlayır.
Samirə qorxudan atasının telefon nömrəsini verməyib. Bu səbəbdən onun bacısı Yasmin və bacısının əri polis idarəsinə gəlib. Onlar Samirənin həbs olunacağından ehtiyat edərək, onun müdiri ilə nişanlı olduğunu deyiblər. Eyni səbəbdən müdiri Məhəmmədin ailəsi də bu yalanı təsdiqləyib.
Taliban isə heç bir araşdırma aparmadan, artıq ailəli və iki uşaq atası olan Məhəmməd ilə Samirəni elə həmin gün polis idarəsində evləndirib.
Ailəsinin qəzəbi: Amansız cəza
Taliban rəsmiləri nikahdan sonra Samirəni Məhəmmədin evinə göndərsələr də, onun əzabları bununla bitməyib. Hadisəni eşidən atası, əmiləri və böyük qardaşları qəzəblənərək Məhəmmədin evinə hücum ediblər. Onlar Samirəni çubuq və kürəklərlə amansızcasına döyüblər. Altı ay keçməsinə baxmayaraq, alnındakı yaraların izləri hələ də qalmaqdadır.
Samirənin bacısı Yasmin onu öz evinə aparmaq istəsə də, ataları buna icazə verməyib. O, ailə şərəfinin ləkələndiyini düşünərək qızını qəbul etməyib.
“Dəfələrlə üzr istədim, Samirənin heç bir günahı olmadığını və bunun yanlış anlaşılma olduğunu izah etməyə çalışdım. Taliban artıq getdiyinə görə, onun evə qayıtmasına icazə verməsini istədim. Amma heç kim, hətta anam da məni dinləmədi. Yalnız bir “nişanlıdırlar” sözümüz bacımın həyatını məhv etdi”, deyə Yasmin bildirib.
Samirənin arzuları və məhv olmuş gələcəyi
Samirə uşaqlıqda mühəndis olmaq arzusunda olub, lakin məktəbdən çıxarıldıqdan sonra qardaşları ona “Bir qızın mühəndisliklə nə işi var? Atan sənə ər tapacaq və məsələ bitəcək” deyiblər.
Hazırda Samirə Məhəmməd və onun ilk arvadı ilə birgə yaşamağa məcburdur. O, depressiya ilə mübarizə apardığını və sığınacaq tapa biləcəyi yeganə yerin bacısının evi olduğunu bildirir. Ailəsi, xüsusilə də atası və qardaşları onunla danışmır.
“Ailəmdəki kişilər Talibanın özü kimidir. Hadisənin əslini bilmədən, məni günahlandırmağa və zorla evləndirməyə haqqı olduqlarını düşündülər”, deyə Samirə bildirib.
Taliban iddiaları rədd edir
İnsan hüquqları təşkilatı Ravadarinin direktoru Şahərzad Əkbər bildirib ki, Samirənin başına gələnlər nadir hadisə deyil, lakin çox qadın danışmaqdan qorxur.
Taliban isə məsələni inkar edir. “The Guardian” qəzetinə açıqlama verən bir Taliban rəsmisi bu iddiaları “yalan” adlandıraraq, belə halların baş vermədiyini iddia edib:
“Heç bir qurum və ya şəxs bacılarımızdan heç birini zorla evləndirə bilməz. Bu iddia bizə rəsmi şəkildə təqdim edilməyib, əgər edilsəydi, araşdırılardı. Bu cür xəbərlər həqiqəti əks etdirmir”.
Bununla belə, BMT-nin Əfqanıstanda insan hüquqları üzrə xüsusi məruzəçisi Riçard Bennett qeyd edib ki, Talibanın 2021-ci ilin dekabrında zorakı evlilikləri qadağan etməsinə baxmayaraq, Əfqanıstanda erkən və məcburi evliliklər getdikcə artır:
“Talibanın üzvləri də daxil olmaqla, bir çox əfqan mənə zorla evliliklərin geniş yayıldığını və xüsusilə kənd yerlərində bunun cəzasız qaldığını bildirir. Qızların təhsil hüququnun məhdudlaşdırılması, onların erkən evlilik və istismara daha çox məruz qalmasına yol açır. Bu cür evliliklər qadınlar üçün evlilik içi təcavüz, istismar və məcburi hamiləlik kimi daha çox əzablara səbəb olur”.
