Həmin gün Bakıda sovet qoşunlarının törətdiyi qanlı qırğın xalqımızın azadlıq və müstəqillik istəyini sarsıtmaq məqsədi daşısa da, əksinə, bu hadisə milli birliyi daha da gücləndirərək müstəqillik hərəkatının dönüş nöqtəsinə çevrildi.
1980-ci illərin sonlarında SSRİ-də baş verən ictimai-siyasi proseslər Azərbaycanda da öz təsirini göstərməyə başladı. Qarabağda erməni separatizminin güclənməsi və mərkəzi hökumətin ədalətsiz mövqeyi xalqın narazılığını artırdı. Bununla yanaşı, Azərbaycanın müstəqillik ideyaları daha geniş kütlələr arasında dəstək qazanmağa başladı.
1990-cı ilin yanvarında bu narazılıq kütləvi etirazlara çevrildi. Bakıda yüz minlərlə insan meydanlara toplaşaraq SSRİ rejiminə qarşı mübarizə apardı. Sovet rəhbərliyi bu xalq hərəkatını zorakılıqla yatırmaq qərarına gəldi.
1990-cı il yanvarın 19-dan 20-nə keçən gecə sovet ordusu Bakıya daxil olaraq ağır silahlardan, tanklardan və zirehli texnikadan istifadə etməklə dinc əhaliyə qarşı kütləvi qırğın törətdi. Həmin gecə 147 nəfər şəhid oldu, 744 nəfər yaralandı, yüzlərlə insan isə qanunsuz olaraq həbs edildi. Qətlə yetirilənlər arasında qadınlar, uşaqlar və yaşlı insanlar da var idi.
Bu hadisə təkcə bir şəhərin faciəsi deyil, bütün Azərbaycan xalqının azadlıq uğrunda verdiyi qanlı qurban idi.
20 Yanvar faciəsi xalqımızı qorxutmadı, əksinə, azadlıq və müstəqillik arzusunu daha da alovlandırdı. Şəhidlərin cəsarəti və fədakarlığı milli birlik nümunəsinə çevrildi. Bu faciə Azərbaycan xalqının SSRİ rejiminə qarşı mübarizəsini daha da gücləndirdi və müstəqilliyə aparan yolun əsasını qoydu.
1991-ci ildə Azərbaycan öz dövlət müstəqilliyini bərpa etdikdə, 20 Yanvar şəhidlərinin ruhu qarşısında xalq bir daha baş əydi. O gündən etibarən, 20 Yanvar günü hər il Azərbaycanda Ümumxalq Hüzn Günü kimi qeyd olunur.
Şəhidlər Xiyabanı: Əbədi xatirə yeri
20 Yanvar şəhidlərinin əbədi istirahət yeri olan Şəhidlər Xiyabanı xalqımızın azadlıq uğrunda verdiyi qurbanları yad etmək üçün müqəddəs bir məkandır. Buraya hər il minlərlə insan gələrək şəhidlərin ruhuna dualar oxuyur, onların əziz xatirəsini ehtiramla anır.
20 Yanvar Azərbaycan xalqının milli azadlıq hərəkatında dönüş nöqtəsi olmaqla yanaşı, vətənpərvərlik, iradə və birliyin simvolu kimi tarixə düşdü. Şəhidlərimizin fədakarlığı nəticəsində xalqımızın azadlıq arzusu gerçək oldu. 20 Yanvar hadisəsi heç vaxt unudulmayacaq və gələcək nəsillərə azadlıq uğrunda mübarizənin ən parlaq nümunəsi kimi çatdırılacaq.