Quş qripi quşlarda müşahidə olunan və A qrip virusunun yaratdığı xəstəlikdir. İnsanlara da keçə bilən bu virus xüsusilə quşlar arasında sürətlə yayılaraq ölümcül ola bilər. Bu yaxınlarda quş qripindən ilk insan ölümü virusun qida yolu ilə yayılması ilə bağlı suallar doğurub. Birləşmiş Ştatlar bu həftə quş qripindən ilk insan ölümünü elan edib və yüksək yoluxucu virusun 50 ştatın hamısına yayıldığı aşkar edilib. İndiyədək 130 milyondan çox quş və təxminən 1000 südlük inək bu xəstəlikdən təsirlənib. Bu, quş əti, süd məhsulları və yumurta istehlakının təhlükəsizliyi ilə bağlı narahatlıqların artmasına səbəb olub.
Medianews.az xarici mediaya istinadən xəbər verir ki, A tipi H5N1 virusu ilk dəfə 1959-cu ildə Şotlandiyada toyuqlar arasında müşahidə edilib.
ABŞ-də hazırkı epidemiya 2022-ci ildə başlayıb və süd verən inəklərdə ilk yoluxma halları 2024-cü ilin martında qeydə alınıb. Virus adətən ev quşlarını və çöl quşlarını hədəf alır. O, tüpürcək, selik və nəcis vasitəsilə virusu digər quşlara ötürə bilər. Bundan əlavə, it, pişik, tülkü və bəbir kimi heyvanlar da xəstə quşların qalıqlarından və ya çiy süd içərək quş qripinə yoluxa bilərlər.
Quşlardan insanlara ötürülməsi çox nadir olsa da, birbaşa təmasda mümkün ola bilər. Xəstəliklərə Nəzarət və Qarşısının Alınması Mərkəzləri 2024-cü ilə kimi ABŞ-də 66 insan hadisəsi qeydə alıb, bu halların əksəriyyəti Kaliforniya, Vaşinqton və Koloradoda baş verib. Quşlar, ev quşları və ya inəklərlə təmasda olan insanların daha çox risk altında olduğu müşahidə edilmişdir.
Luiziana Səhiyyə Departamenti bildirib ki, bu yaxınlarda ölən şəxs öz həyətində xəstə və ölü quşlarla təmasda olub, lakin virusun insanlar arasında yayılmasına dair heç bir dəlil yoxdur.
Keçən il bir çox ştatlar quş qripinin baş verdiyi ərazilərdən südlük mal-qara idxalını məhdudlaşdırıb. ABŞ Kənd Təsərrüfatı Departamenti quş qripinin aktiv hallarına yalnız Kaliforniya və Texasda rast gəlindiyini bildirir.
CDC bildirir ki, düzgün işlənmiş və bişirilmiş quş əti məhsullarının istehlakı quş qripinin ötürülməsinə səbəb olmur.
Dr. Roy Qulik, New York Post qəzetinə verdiyi açıqlamada, “Bu günə qədər toyuq və ya yumurta yeməkdən quş qripinə yoluxma faktı qeydə alınmasa da, çiy və ya az bişmiş toyuq yeməyin diqqətli olması faydalıdır və yumurtalardan qaçınmaq lazımdır” deyib.
Mütəxəssislər bildirirlər ki, ət və toyuq ətinin təhlükəsiz istehlakını təmin etmək üçün aşağıdakı üsullara əməl edilməlidir:
Çiy ət və yumurta ilə işləməzdən əvvəl və sonra əllərinizi sabun və ilıq su ilə 20 saniyə yaxşıca yuyun. Mümkünsə əlcəklərdən istifadə edin.
Çiy ət və yumurtanı digər qidalardan ayırın.
Əti kəsdikdən sonra kəsmə taxtasını, boşqabları, qabları və tezgahları isti sabunlu su ilə təmizləyin.
Yumurtaları soyuducuda 4 dərəcə və ya daha aşağı temperaturda saxlayın.
Bu sadə ehtiyat tədbirləri ilə özünüzü və ailənizi quş qripindən qoruya bilərsiniz.
