ABŞ-ın 47-ci prezidenti olacaq Donald Trampın andiçmə mərasiminin Bakı vaxtı ilə saat 21:00-da başlaması planlaşdırılır.
Mərasim havaların həddindən artıq soyuq olması səbəbindən ABŞ Kapitol binasının qarşısındakı pilləkənlərdən qapalı sahəyə köçürülüb.
ABŞ Konstitusiyasına əsasən, yeni prezident yanvarın 20-də yerli vaxtla saat 12:00-da 35 sözdən ibarət qısa and içərək vəzifəsinin icrasına başlayır. Tramp 78 yaş 220 gün ərzində vəzifəsinin icrasına başlayaraq ABŞ tarixinin ən yaşlı prezidenti olub. Co Bayden 2021-ci ildə and içərkən Trampdan 5 ay kiçik idi.
Tramp nə vaxt, harada və necə and içəcək?
Səkkiz il əvvəl Tramp Kapitol binasının qarşısındakı pilləkənlərdə and içərək, ABŞ-ın 45-ci prezidenti kimi ilk səlahiyyət müddətinə başlayıb. Həmin vaxt da havanın -4,4 dərəcə olması və qar gözlənildiyi üçün andiçmə mərasimi açıq havada olan ABŞ Konqresinin binasının qarşısındakı pilləkənlərdən içəridəki qapalı zala köçürülüb. Sonuncu dəfə 1985-ci ildə ABŞ-ın keçmiş prezidenti Ronald Reyqanın and içmə mərasimi şaxtalı soyuq səbəbindən qapalı yerə köçürülmüşdü.
Bu il yanvarın 20-si həm də hər ilin üçüncü bazar ertəsi, amerikalı vətəndaş hüquqları müdafiəçisi Martin Lüter Kinqin ildönümü bu günə təsadüf edir. Mərasimdə böyük izdiham gözlənilmir. Tramp tərəfdarları “Capital One Arena”da toplanacaq və mərasim oradan canlı yayımlanacaq.
Tramp əlini İncilin üzərinə qoyaraq belə bir and içəcək: “Mən təntənəli surətdə söz verirəm ki, Birləşmiş Ştatların prezidenti kimi öz vəzifələrimi Konstitusiyaya uyğun olaraq, bacardığım qədər sədaqətlə və vicdanla yerinə yetirəcəyəm, xalqa zərər vermədən Konstitusiyanı qoruyacam və müdafiə edəcəm”.
Tramp nə deyəcək?
Tramp inauqurasiyadan sonra qısa nitq söyləyəcək. Həmin çıxışda onun cənub sərhədinin bağlanması, ABŞ tarixində ən böyük deportasiya əməliyyatına başlaması və 6 yanvar iğtişaşında iştirak edənlərin əfv edilməsi kimi vədləri açıqlayacağı gözlənilir.
ABŞ-da ictimai məsələlər, hökumət fəaliyyətləri, Konqres dinləmələri və digər ictimai xidmətləri yayımlayan televiziya şəbəkəsi olan Kabel-Peyk İctimai Əlaqələr Şəbəkəsinin (C-SPAN) “YouTube” yayımı dünyanın bir çox regionlarında əlçatan olacaq və Trampın andı “C-SPAN”dan canlı yayımlanacaq.
Andiçmədə kimlər iştirak edəcək?
Mərasimdə keçmiş ABŞ prezidentləri, texnoloji şirkət rəhbərləri və bəzi xarici liderlərin daxil olduğu böyük qonaq siyahısı var. Mərasimə Obama, Bayden, Klinton və Buş cütlükləri də daxil olmaqla, ABŞ-ın bütün yaşayan keçmiş prezidentləri və onların həyat yoldaşlarının qatılacağı gözlənilir. Mərasimdə ABŞ prezidenti Co Baydenin vitse-prezidenti Kamala Harris və həyat yoldaşı Duqlas Emhoffun da iştirakı gözlənilir.
Prezidentlərin inauqurasiya mərasimlərinə xarici liderləri dəvət etmələri adət olmasa da, Trampın inauqurasiya mərasiminə bir neçə xarici lider dəvət etdiyi məlumdur. Trampın andiçmə mərasimində Salvador prezidenti Nayib Bukele və Argentina prezidenti Xavyer Mileinin iştirak edəcəyi gözlənilir. Xarici liderlərin dəvət etdiyi Çin sədri Si Cinpin mərasimdə birbaşa iştirak etməsə də, yerinə yüksək səviyyəli nümayəndə göndərəcək. İtaliyanın baş naziri Giorgia Meloni də dəvət olunmuşdu, lakin onun cədvəlinin onun iştirak etməyə imkan verəcəyinə əmin olmadığı deyilir.
Mərasimə TikTok-un CEO-su Şou Zi Çyu, “Meta”nın CEO-su Mark Zakerberq, “Tesla”nın baş direktoru Elon Mask və “Amazon”un baş direktoru Ceff Bezos kimi texnologiya nəhənglərinin rəhbərlərinin qatılacağı gözlənilir.
Trampın tərəfdarları inauqurasiyanı necə qeyd edəcəklər?
Əvvəlki andiçmə mərasimləri Vaşinqtonda qeyd olunsa da, Virciniyadakı Trampın qolf klubunda bir neçə ziyafətin keçiriləcəyi gözlənilir. Tramp tərəfdarlarının toplaşacağı “Capital One Arena”da MAGA (Make America Great Again) mitinqi keçiriləcək. Bundan əlavə, inauqurasiya gecəsi Qara Mühafizəkarlar Federasiyası tərəfindən təşkil edilən daha bir bayram tədbiri keçiriləcək. Bu balda rep sənətçisi Uaka Floka Fleym çıxış edəcək.
Həmçinin Zakerberq və Trampın əsas maliyyə dəstəkçiləri Miriam Adelson, Tilman Fertitta və Todd Rikketsin iştirak edəcəyi andiçmə öncəsi qəbul da planlaşdırılır.
Andiçmə mərasiminin axşamı üç rəsmi andiçmə balı gecələri keçiriləcək. Hərbi qulluqçular üçün “Baş komandan balı” (“Commander in Chief Ball”), Tramp tərəfdarları üçün “Azadlıq balı” (“Liberty Ball”) və yüksək məbləğdə ianələr bağışlayan donorlar üçün “Ulduz işığı balı” (“Starlight Ball”) olacaq.
Kim çıxış edəcək?
Andiçmənin musiqili hissəsində kantri və diskoteka musiqisinin əsas yer tutacağı gözlənilir. Mərasimdə Kerri Andervud və Li Qrinvud çıxış edəcək. ABŞ dövlət himnini klassik musiqiçi Kristofer Makkio ifa edəcək.
Axşam şoularında – “Azadlıq balı”nda Ceyson Aldin və Villic Pipl, “Baş Komandan ballı”nda Raskal Flatts və “Ulduz işığı balı”nda isə Qeyvin De Qryu çıxış edəcəklər.
Andiçmə mərasimi səhər saatlarında “St. John's” kilsəsində başlayacaq, ardından Ağ Evdə Bayden cütlüyü ilə ənənəvi çay süfrəsi təşkil olunacaq.
Andiçmə mərasimindən sonra Tramp Prezident otağında ilk rəsmi aksiyalarını keçirəcək, Konqres üzvləri ilə nahar edəcək, pilləkənlərdə əsgərləri salamlayacaq, kortej və musiqili parada rəhbərlik edəcək. Daha sonra Tramp Oval Kabinetdə imzalanma mərasimi keçirəcək və andiçmə günü Trampın üç ziyafət balında çıxış edəcək. Bayramlar milli dua, ertəsi gün keçiriləcək dini mərasimlə yekunlaşacaq.
