Amerika prezidentinin inaqurasiyasından sonra Rusiyaya qarşı ritorikası kəskin şəkildə dəyişib. Tramp indi Moskvanı bu müharibədə zəif tərəf kimi görür.
2025-ci ilin əvvəli geosiyasi gərginliyin artması və dünya səhnəsində əsas oyunçuların mövqelərinin transformasiyası ilə yadda qaldı.
ABŞ-ın yeni prezidenti Donald Tramp artıq Kremldə ciddi narahatlığa səbəb olan Ukrayna müharibəsi ilə bağlı tonunu kəskin şəkildə dəyişib.
Ölkə.az Lent.az-a istinadən bildirir ki, bunu köşə yazarı Frensis Dirnli “The Telegraph” üçün yazdığı məqalədə qeyd edir.
Ruslar üçün İlan ili inqilablar, müharibələr və Sovet İttifaqının dağılması kimi mühüm tarixi sarsıntılarla əlaqəli olduğuna görə simvolik əhəmiyyətə malikdir. Bu ilin əvvəlindən Kreml bir sıra daxili və xarici problemlərlə, o cümlədən müharibə və beynəlxalq ictimaiyyətin təzyiqləri nəticəsində iqtisadi tükənmə ilə üzləşib.
Hətta seçki kampaniyası zamanı Tramp Ukraynadakı müharibə ilə bağlı ehtiyatlı ritorika nümayiş etdirib, tez-tez Putinlə “yaxşı münasibətini” vurğulayır və NATO-nu tənqid edirdi. Lakin onun inauqurasiyasından sonra ton kəskin şəkildə dəyişdi. Tramp birbaşa Rusiyanı bu münaqişədə zəif tərəf adlandırıb:
"Mən düşünürəm ki, Putin Rusiyanı məhv edir. Onun iqtisadiyyatı bərbad vəziyyətdədir və cəbhədəki itkilər böyükdür".
Açıqlamada Moskvaya xəbərdarlıq edilib: Ya Putin müharibəyə son qoymaq üçün danışıqlar aparacaq, ya da ABŞ Rusiyanın enerji ixracına tariflər və məhdudiyyətlər daxil olmaqla daha sərt iqtisadi sanksiyalar tətbiq edəcək.
Dirnli yazır: "Trampın səlahiyyət müddətinin başlaması ilə Kreml zəhəri dadmağa başlayıb. Tramp uduzanların tərəfini tutan adam deyil və ən əsası o, Moskvanı uğursuz və məğlub olaraq görür".
Rusiyada iqtisadi vəziyyət
Rusiya sanksiyalar, hərbi xərclər və döyüş meydanında itkilərlə daha da ağırlaşan iqtisadi böhranın ortasındadır. Dirnli qeyd edir ki, Rusiya iqtisadiyyatı fəlakətə yaxınlaşır. İnflyasiyanın 9 faizə çatdığı, kredit faizlərinin isə 23 faizə yüksəldiyi təxmin edilir. Hərbi qulluqçular və onların ailə üzvləri üçün kompensasiya xərcləri federal büdcənin 6 faizini təşkil edir ki, bu da iqtisadiyyata daha çox təzyiq göstərir.
Siyasətə praqmatik yanaşması ilə tanınan Tramp Rusiyanın ABŞ-dakı dondurulmuş aktivlərindən (330 milyard dollar) Ukraynaya kömək etmək üçün istifadə etmək imkanından danışıb. Belə bir addım təkcə Moskvaya təzyiqi artıra bilməz, həm də Ukraynanın müdafiə qabiliyyətini əhəmiyyətli dərəcədə gücləndirə bilər.
Tramp münaqişənin tezliklə danışıqlar yolu ilə həllinə çağırsa da, Putinin maksimalist ambisiyalarını güzəştə getməyə hazır olub-olmadığı sual olaraq qalır. Kreml Ukraynanı öz təsir dairəsinə qaytarmağa çalışır və istənilən kompromisləri çətinləşdirir.