2024-cü ildə planetdə rekord istiləşmə vəziyyətin yalnız kəskin şəkildə inkişaf edəcəyinə qətiyyən zəmanət vermir
Ucnoqta.az xəbər verir ki, A.İ. Voyekova adına Baş Geofizika Rəsədxanasının Dinamik Meteorologiya Departamentinin aparıcı elmi işçisi Andrey Kiselev bu barədə danışıb.
“2025-ci ilin daha da isti olması heç də mütləq deyil. Amma onilliklərin tendensiyası haqqında danışsaq, o zaman tam dəqiqliklə qeyd olunur ki, bu 1,5 dərəcə həddi qarşıdakı illərdə davamlı şəkildə aşılacaq”, - fizika-riyaziyyat elmləri namizədi bildirib.
Bundan əvvəl Avropanın iqlim dəyişikliyinin monitorinqi xidməti Kopernik 2024-cü il üçün məlumatların təhlilinin nəticələrini dərc edib. Məlum olub ki, il bütün müşahidələr tarixində ən isti il olub və 1850-1900-cü illərin sənayedən əvvəlki səviyyə ilə müqayisədə planetdə orta temperaturun +1,5 dərəcə Selsi həddini keçdiyi ilk il olub. 2024-cü ildə Yer kürəsində orta temperaturun 19-cu əsrin ikinci yarısı ilə müqayisədə 1,6 dərəcə daha isti olduğu bildirilir.
Qeyd etmək lazımdır ki, “plus 1,5 dərəcə” iqlim dəyişikliyi ilə bağlı məşhur Paris Sazişində riayət edilməli və daha yaxşı keçməməli olan şərti xətt kimi təyin olunmuş səviyyədir. Eyni razılaşmadakı "üstəgəl iki dərəcə" səviyyəsi bir növ "qayıtılmayan xətt" olaraq təyin olunur, buna ümumiyyətlə yaxınlaşmamaq arzu olunur.
Yada salaq ki, 2015-ci ildə Parisdə keçirilən İqlim Dəyişikliyi Konfransı zamanı qlobal istiləşmənin yuxarıda qeyd etdiyimiz sərhədlərini müəyyən edən və dünya ictimaiyyəti qarşısında onun mümkün qədər cilovlanmasını qarşıya məqsəd qoyan beynəlxalq müqavilə hazırlanmışdı.
Sənədi dünyanın əksər ölkələri imzalayıb. Ən maraqlısı odur ki, klimatoloqların fikrincə, bu müqavilədəki 1,5 və 2 rəqəmləri mahiyyətcə “havadan götürülüb”.
“Heç bir yerdə bu rəqəmlərin geri dönüşü olmayan bir “xassəyə” malik olduğu göstərilməyib və ya elmi şəkildə sübut olunmayıb. Andrey Kiselev izah etdi ki, hətta bu rəqəmlərin əleyhdarları da etiraf etdilər ki, müəyyən dəyər göstərilməli idi, çünki əks halda söhbət heç bir şey haqqında söhbət olardı.
İqlimin tamamilə nəzarətdən çıxdığı sərhədin harada olduğunu heç kim dəqiq bilmir, o vurğuladı və bu iqlimin "təkliyi"nin başlama vaxtını proqnozlaşdırmaq da çətindir.
Onun sözlərinə görə, indi aydındır ki, mövcud iqlim modelləri artıq aktual deyil və bu əsrdə sənayedən əvvəlki səviyyələrlə müqayisədə iki deyil, üç dərəcə istiləşməni gözləmək olar.
