Kirayə evdə yaşamaq həyatınızda yeni bir mərhələ ola bilər, lakin bu, həm də doğru qərarlar verməyi tələb edən məsuliyyətli bir prosesdir. Ev seçimi zamanı diqqətsiz olmaq gələcəkdə maliyyə problemlərinə və ya yaşayış keyfiyyətinizin azalmasına səbəb ola bilər. Kirayə evdə yaşamağı düşünənlər üçün bu yazıda əsas məqamları əhatə edəcəyik. Hər bir başlıqda vacib məsləhətlər təqdim edərək, həm vaxtınıza, həm də pulunuza qənaət etməyinizə kömək edəcəyik. Evin yerləşməsindən tutmuş müqavilə şərtlərinə qədər hər şeyi nəzərə almaq, kirayə prosesinin uğurla həyata keçirilməsini təmin edəcək. Gəlin, bu məsələləri ətraflı şəkildə müzakirə edək.
Evin yerləşməsi və ətraf mühit
Kirayə ev seçərkən ən vacib məsələlərdən biri onun yerləşdiyi məkandır. İş yerinizə, məktəblərə, tibb müəssisələrinə və digər vacib obyektlərə yaxınlıq gündəlik həyatınızı daha rahat edəcək. Məsafələrin uzaqlığı həm vaxtınızı, həm də nəqliyyat xərclərinizi artırır. Yaxşı bir yerləşmə həmçinin ictimai nəqliyyat vasitələrinə çıxış imkanı ilə də müəyyən edilir. Əgər şəxsi avtomobiliniz yoxdursa, yaxınlıqda metro, avtobus dayanacağı və ya taksi xidmətlərinin mövcudluğu çox vacibdir. Bununla yanaşı, ətraf mühitin sakit və təhlükəsiz olması da önəmlidir.
Yaşayacağınız ərazidə gecələr təhlükəsizlik tədbirlərinin necə təmin edildiyini öyrənmək üçün yerli sakinlərlə danışmaq tövsiyə olunur. Ətrafdakı infrastruktur da nəzərə alınmalıdır: yaxınlıqda supermarketlərin, apteklərin, parkların və idman zallarının olması gündəlik həyatınızı asanlaşdıracaq. Əgər uşaqlarınız varsa, yaxınlıqda uşaq bağçaları və məktəblərin mövcudluğunu da yoxlayın. Son olaraq, ərazidəki ekoloji vəziyyətə də diqqət yetirin. Çox sıx sənaye zonalarında yerləşən evlər uzunmüddətli sağlamlıq problemləri yarada bilər.
Kirayə qiyməti və əlavə xərclər
Kirayə ev seçərkən yalnız aylıq kirayə haqqına deyil, həm də əlavə xərclərə diqqət yetirmək vacibdir. Kommunal xidmətlər – elektrik, su, qaz və istilik kimi xərclər ümumi büdcənizə əhəmiyyətli təsir göstərə bilər. Bəzi ev sahibləri bu xərcləri kirayə haqqına daxil etsə də, əksər hallarda bu, əlavə ödəniş kimi tələb olunur. Evinizin internet və kabel televiziyası kimi xidmətlər üçün əlavə xərclərə ehtiyac olub-olmadığını əvvəlcədən öyrənin.
Bundan əlavə, depozit məbləği də diqqətə alınmalıdır. Depozit adətən bir və ya iki aylıq kirayə haqqı miqdarında tələb olunur və müqavilə bitdikdən sonra geri qaytarılır. Amma bəzi hallarda, ev sahibi depoziti geri qaytarmamaq üçün bəhanələr gətirə bilər. Buna görə də, müqavilədə depozit qaytarma şərtlərini dəqiq yazmaq vacibdir. Xərcləri düzgün planlaşdırmaq üçün hər hansı təmir və ya texniki problemlərin həlli üçün məsuliyyətin kimə aid olduğunu da əvvəlcədən müəyyən edin. Nəticədə, kirayə qiyməti və əlavə xərclər ailə büdcənizin balansını qorumaqda əsas rol oynayır.
Müqavilə şərtləri və hüquqi məsələlər
Kirayə müqaviləsi sizin hüquqlarınızı və məsuliyyətlərinizi müəyyənləşdirən əsas sənəddir. Müqaviləni imzalamadan əvvəl diqqətlə oxuyun və bütün detalları anlayın. Müqavilədə evin istifadə müddəti, kirayə haqqı, depozit məbləği, təmir məsuliyyəti və ev sahibinin hüquqları barədə məlumatlar ətraflı qeyd olunmalıdır. Hər hansı anlaşılmazlıq yaranarsa, mütləq hüquqi məsləhət alın. Bu, sizi gələcəkdə yarana biləcək problemlərdən qoruyacaq.
Evin mülkiyyət sənədlərini yoxlamaq da vacibdir. Bəzi hallarda evin qanuni sahibi olmayan şəxslər kirayə üçün ev təklif edə bilər ki, bu da hüquqi problemlərə səbəb ola bilər. Müqavilədə vaxtından əvvəl evdən çıxma şərtləri, depozit qaytarılması və evə giriş hüquqları kimi detallar da əks olunmalıdır. Müqaviləni imzalamadan əvvəl ev sahibinin şəxsiyyət vəsiqəsi və mülkiyyət sənədlərinin surətini əldə etmək tövsiyə olunur. Bütün bunlar hüquqi təhlükəsizliyinizi təmin edəcək və sizə daha rahat bir kirayə müddəti qazandıracaq.
Evin fiziki vəziyyəti və təmiri
Kirayə evin seçimi zamanı onun fiziki vəziyyətini yoxlamaq vacibdir. Divarların, döşəmələrin, tavanın vəziyyətinə diqqət yetirin. Su kranlarının işlək vəziyyətdə olub-olmadığını, elektrik sistemlərinin təhlükəsizliyini və qaz avadanlıqlarını yoxlayın. Əgər evdə məişət texnikası və ya mebel mövcuddursa, onların işlək vəziyyətdə olduğuna əmin olun. Evin istilik və soyutma sistemlərinin səmərəli işləməsi də vacibdir, çünki bu, həm komfortunuza, həm də enerji xərclərinizə təsir edəcək.
Hər hansı problem aşkar etsəniz, bu barədə ev sahibini məlumatlandırmaqdan çəkinməyin. Problemlərin həlli ilə bağlı məsuliyyətin kimə aid olduğunu əvvəlcədən müəyyən etmək lazımdır. Məsələn, böyük təmir işlərinin məsuliyyəti ev sahibinə aid olmalıdır. Təmirsiz və baxımsız bir ev seçmək, uzunmüddətli narahatlıqlar və əlavə xərclər yarada bilər. Buna görə də, evin vəziyyətini əvvəlcədən yoxlamaq və mümkün problemləri aradan qaldırmaq sizin hüquqlarınızı qoruyacaq.
Qonşular və ümumi mühit
Evinizdə yaşayacağınız müddətdə qonşular və ümumi mühit sizin həyat keyfiyyətinizə böyük təsir edəcək. Qonşuların sakit və mehriban olması gündəlik həyatınızı daha xoş edəcək. Qonşularla ilkin təmas quraraq onların davranışlarını və ümumi mühiti anlaya bilərsiniz. Əgər qonşular arasında tez-tez mübahisələr və ya yüksək səslə musiqi çalmaq kimi hallar baş verirsə, bu, sizin gündəlik həyatınıza mənfi təsir göstərə bilər.
Binanın təmizliyi və ümumi idarəetmə sistemi də vacibdir. Əgər bina təmiz deyilsə və ya idarəetmə zəifdirsə, bu, uzun müddətdə narahatlıqlar yarada bilər. Binanın lift sistemi, təhlükəsizlik kamerası və giriş-çıxış qaydalarını yoxlamaq vacibdir. Nəhayət, ərazidəki digər sakinlərin münasibəti və davranışları sizin yeni məkanınıza uyğunlaşmağınıza təsir edə bilər. Yaxşı qonşuluq mühiti həyat keyfiyyətinizi yüksəldəcək və sizə xoş bir yaşayış təcrübəsi təqdim edəcək.
