Tofiq Bəhramov adı yalnız Azərbaycanda deyil, bütün dünyada futbol tarixinə qızıl hərflərlə yazılıb. O, XX əsrin ən tanınmış futbol hakimlərindən biri olaraq, xüsusilə 1966-cı il dünya çempionatının finalında verdiyi məşhur qərarla tanınır.
Erkən Həyatı və Futbol Karyerası
Tofiq Bəhramov 1925-ci il yanvarın 29-da Bakıda anadan olub. Gənc yaşlarından futbola böyük maraq göstərib və futbolçu kimi karyerasına başlayıb. Lakin ağır zədələr onun oyunçu kimi futbolda uzunmüddətli yer almasına imkan verməyib. Buna baxmayaraq, futbola olan sevgisi onu hakimlik yoluna yönəldib.
Hakimlik Karyerası və Beynəlxalq Arenada Uğurları
Tofiq Bəhramov 1950-ci illərdən etibarən futbol hakimi kimi fəaliyyət göstərməyə başlayıb və qısa müddət ərzində SSRİ-nin aparıcı hakimlərindən birinə çevrilib. O, həm ölkədaxili, həm də beynəlxalq turnirlərdə yüksək səviyyədə idarəçilik göstəririb. 1960-cı illərdə FIFA referisi statusu alan Bəhramov beynəlxalq arenada da böyük nüfuz qazanıb.
Ən Yadda Qalan Hadisə – 1966-cı il Dünya Çempionatı
Tofiq Bəhramovun adı xüsusilə 1966-cı ildə İngiltərədə keçirilən dünya çempionatı ilə daha çox məşhurlaşdı. O, həmin turnirin finalında İngiltərə və Qərbi Almaniya arasında keçirilən oyunun yan xətt hakimi idi. Matçın əlavə vaxtında Coff Hörstün zərbəsi qapı tirinə dəyərək yerə düşdü. Alman futbolçular topun qapı xəttini keçmədiyini iddia etsələr də, baş hakim Qottfrid Dyenst Bəhramovun qərarına əsaslanaraq qolu hesaba aldı. Bu qərar İngiltərənin 4:2 hesablı qələbəsini təmin etdi və onları dünya çempionu etdi.
Bu hadisə futbol tarixinin ən çox müzakirə edilən qərarlarından biri oldu və Bəhramovu futbol hakimliyi sahəsində əfsanəyə çevirdi.
Sonrakı Karyerası və Futbola Verdiyi Töhfələr
Tofiq Bəhramov təkcə hakim kimi deyil, həm də futbol idarəçiliyi sahəsində də fəal idi. Hakimlikdən sonra o, Azərbaycan Futbol Federasiyasının müxtəlif vəzifələrində çalışdı və futbolun inkişafına öz töhfəsini verdi.
O, hakimlərin yetişdirilməsində və futbolda ədalətli qərarların verilməsində nümunəvi şəxsiyyətlərdən biri kimi qaldı. Onun nizam-intizamlı və ədalətli idarəçilik üslubu gənc hakimlər üçün bir məktəb oldu.
İngiltərə Kraliçası ilə Görüş
İngiltərə kraliçası II Yelizaveta 1966-cı il dünya çempionatının finalında verdiyi tarixi qərara görə Tofiq Bəhramova xüsusi olaraq qızıl fit hədiyyə edib.
İngiltərə yığması çempion olduqdan sonra Kraliça II Yelizaveta kuboku komanda kapitanı Bobbi Murə təqdim edib.
Tofiq Bəhramova təqdim edilən bu qızıl fit onun futbol hakimliyindəki xidmətlərinə verilən unikal bir mükafat idi. Bu, həm də İngiltərə futbol ictimaiyyətinin ona dərin hörmətinin göstəricisi idi. İngiltərədə Tofiq Bəhramov yüksək dəyərləndirilir və onun adı İngiltərə futbol tarixində xüsusi yer tutur.
Tofiq Bəhramovun Adının Əbədiləşdirilməsi
Tofiq Bəhramovun futbol tarixindəki əhəmiyyətini nəzərə alaraq, onun xatirəsi müxtəlif formalarda əbədiləşdirilib:
Bakıdakı Respublika Stadionu 1993-cü ildə onun şərəfinə "Tofiq Bəhramov adına Respublika Stadionu" adlandırıldı;
2004-cü ildə FIFA tərəfindən ona xatirə abidəsi qoyuldu;
2006-cı ildə İngiltərədə onun xatirəsinə həsr olunmuş barelyef açıldı.
Nəticə – Futbol Tarixinə Həkk Olunan İrs
Tofiq Bəhramov yalnız Azərbaycanın deyil, dünya futbolunun da simvolik şəxsiyyətlərindən biri olub. Onun 1966-cı ildə verdiyi qərar və futbola verdiyi töhfələr adını futbol tarixinə əbədi yazıb. O, sadəcə bir hakim deyil, həm də futbolda ədalətin və peşəkarlığın simvolu olub.
Bu gün Tofiq Bəhramovun adı Azərbaycan futbolunun ən böyük irslərindən biri kimi yaşayır və onun göstərdiyi yol yeni nəsil hakimlər və futbolsevərlər üçün bir nümunə olaraq qalır.
"Qalatasaray"ın Yeni Fatih Terimi: Rekordları Alt-Üst Edən Okan Buruk Kimdir?
Qabriel Sara: "Qalatasaray"ın Yeni Ulduzu
"Qarabağ"ın Transfer Hədəfi Kimdir? Stoykanı Yaxından Tanıyaq - ARAŞDIRMA
Juninyo üçün hansı daha faydalıdır: "Sevilya", yoxsa "Flamenqo"? - TƏHLİL
Rəşad Eyyubov Kimdir? Azərbaycan Millisinin Məşqçisinin Həyat Yolu
