Bakı, 30 yanvar, AZƏRTAC
Alimlər uşaqlarda autizmi cəmi bir dəqiqə ərzində 80 faiz dəqiqliklə müəyyən edə bilən inqilabi videooyun yaradıblar.
AZƏRTAC Britaniyanın “British Journal of Psychiatry” jurnalına istinadla xəbər verir ki, Hərəkət Təqlidinin Kompüterləşdirilmiş Qiymətləndirilməsi (CAMI) adlı innovativ vasitə uşağın hərəkətini təqlid etmə bacarıqlarını təhlil etmək üçün hərəkət izləmə texnologiyasından istifadə edir ki, bu da autizm üçün xarakterik olan fərqləri müəyyənləşdirməyə imkan verir.
“The British Journal of Psychiatry” jurnalında dərc olunan araşdırmada 7-13 yaş arası 183 uşaq iştirak edib. CAMI onların təqlid qabiliyyətini ölçərkən uşaqlardan bir dəqiqəlik videooyun avatarının rəqs hərəkətlərini təkrarlamaq istənilib. Nəticələr göstərib ki, oyun autizmli uşaqları neyrotipik uşaqlardan 80 faiz dəqiqliklə uğurla fərqləndirir. Üstəlik, CAMI həm də autizmi diqqət çatışmazlığı hiperaktivlik pozğunluğundan 70 faiz dəqiqliklə fərqləndirə bilir və bu, xüsusilə vacibdir, çünki iki şərt tez-tez birlikdə baş verir və hətta təcrübəli həkimlər üçün də onları ayırd etmək çətin ola bilər.
CAMI-nin tərtibatçıları, Kennedy Krieger İnstitutunun və Nottingem Trent Universitetinin tədqiqatçıları onların ixtirasının autizmin diaqnozunda irəliyə doğru böyük bir addım olduğuna inanırlar. CAMI bir irəliləyiş ola bilər, çünki autizmin diaqnozu çox vaxt çətindir, çünki onun simptomları diqqət çatışmazlığı hiperaktivlik pozuqluğu kimi digər şərtlərlə üst-üstə düşür. Pediatriya nevroloqu və tədqiqatın müəlliflərindən biri olan Stüart Mostofski deyir ki, səhv diaqnoz uşağın ehtiyac duyduğu dəstəyi və resursları almaması ilə nəticələnə bilər.
Autizmin diaqnostikasının ənənəvi üsulları çox vaxt aparır, yüksək ixtisaslı mütəxəssislər tələb edir və ailələr üçün baha başa gəlir. CAMI sürətli, sərfəli və dəqiq həll təklif edir. Tədqiqatın aparıcı müəllifi Bahar Tunçgenç qeyd edir ki, CAMI autizmli uşaqları diqqət çatışmazlığı hiperaktivliyi pozğunluğu olan uşaqlardan fərqləndirən hərəkətləri təqlid edən problemlər kimi sensorimotor çətinlikləri aşkar edərək autizmi müəyyən edir.
İstifadə rahatlığı CAMI-nin başqa bir üstünlüyüdür. Oyun uşaqlar üçün cəlbedicidir, həkimlər üçün istifadəsi asandır və aydın nəticələr verir. Gələcəkdə tədqiqatçılar CAMI-ni kiçik uşaqlar və daha ciddi inkişaf qüsurları olan uşaqlar üçün uyğunlaşdırmağı planlaşdırırlar. Onlar ümid edirlər ki, CAMI-nin uğuru digər şərtlər üçün yeni, daha effektiv diaqnostika vasitələrinin yaradılmasına ilham verəcək.
