Şopoqolizm, yaxud elmi dildə "oniomaniya", əsasən davamlı olaraq alış-veriş etməyə qarşı qarşısıalınmaz bir istək ilə xarakterizə olunur. Bu yeni bir fenomen deyil: ilk dəfə şopinq hadisəsini 1915-ci ildə alman psixiatriya uzmanı Emil Kreplin qeydə alıb. O, həmçinin bu fenomenə ad vermiş və asılılığın əlamətlərini təsvir etmişdir.Emil Kreplin, şopoqolizmi, insanın ehtiyaclarından daha çox alış-veriş etməyə olan asılılıq kimi təsvir edirdi. O, bu vəziyyəti müalicə edilə bilən bir psixoloji pozuntu olaraq görürdü. Şopoqolizmin əsas səbəblərindən biri olaraq, insanlar arasında müvəqqəti xoşbəxtlik və təzə bir şey almağı arzulamaq hissi qeyd olunur. Bəzi hallarda isə, insanlar özlərini mənfi duyğulardan və stresdən uzaqlaşdırmaq üçün alış-verişə üz tuturlar.
Şopoqolizm, həm də insanın sosial vəziyyəti, emosional vəziyyəti və özünü qiymətləndirməsi ilə əlaqəlidir. Yüksək narahatlıq, depresiya və ya özünə güvənsizlik kimi hallarda, alış-veriş insanlara anlık məmnuniyyət gətirə bilər. Bu məmnuniyyət, uzun müddətlik mənfi təsirlərə yol aça bilər, çünki şopoqolizm yalnız maddi deyil, həm də emosional bir asılılıq yaradır.Müasir dövrdə sosial media və reklamlar da şopoqolizmin inkişafını sürətləndirir. Cazibədar reklamlar, endirimlər və "yeni" trendlər insanların alış-veriş etmək istəklərini daha da artırır.Şopoqolizmin inkişafı, xüsusilə modern cəmiyyətin istehlakçı mədəniyyətinə uyğun olaraq daha geniş yayılmağa başlayıb. Çox sayda reklam və alış-verişin rahatlığı insanların alış-verişə daha çox vaxt və pul sərf etməsinə səbəb ola bilər. Bəzi insanlar, alış-veriş etməklə özlərini yaxşı hiss edirlər, bu da psixoloji olaraq onları bu dövrəyə daxil edir.Həmçinin, şopoqolizm sosial təzyiqlərlə də əlaqəlidir. Cəmiyyətin tələbləri, insanların müasir həyat standartlarına uyğun geyimlər və əşyalar almasını gözləyir. Bəzi insanlar, başqalarının onlara necə baxdığını düşünərək daha çox istehlak edir, bu da özünə hörmət və sosial statusu artırmağa yönəlik bir cəhd ola bilər.Bu asılılığın müalicəsi, adətən psixoterapiya və dəstək qrupları ilə həyata keçirilir. Kognitiv davranış terapiyası (CBT) kimi metodlar, insanların alış-verişə olan impulslarını idarə etməyə kömək edə bilər. Bundan başqa, insanların öz ehtiyaclarını daha yaxşı anlaması və dəyərlərinə uyğun qərarlar vermələri də bu asılılığın qarşısını almaq üçün vacibdir.
Əlavə olaraq, təxirə salınan məmnuniyyət və müvəqqəti xoşbəxtlik hissi yerinə uzunmüddətli xoşbəxtliyi hədəfləmək, şopoqolizmi idarə etməyin bir yoludur. Bu, daha balanslı bir həyat tərzi və özünə qarşı daha yaxşı münasibət inkişaf etdirməyə kömək edir.Sonrakı mərhələlərdə şopoqolizmin müalicəsi daha çox şəxsi davranışın və həyat tərzinin dəyişdirilməsi ilə əlaqəlidir. Şopoqolizmi olan insanlar, alış-verişin bir vasitə deyil, həyatlarını dəyişdirməyə və ya duyğusal boşluğu doldurmağa xidmət etdiyini başa düşməlidirlər. Bu, uzun müddətli müalicə prosesi tələb edir və insanın özünü daha yaxşı tanımasına kömək edir.Psixoterapiyanın bir növü olan motivasiya terapisi və dəstək qrupları bu asılılıqla mübarizədə mühüm rol oynaya bilər. Dəstək qrupları, insanların bu problemləri paylaşmalarına, öz təcrübələrini başqaları ilə bölüşmələrinə və müsbət dəyişikliklərə yönəlmələrinə kömək edir.
Bununla yanaşı, emosional zənginlik yaratmaq və içsel boşluğu alış-veriş yerinə daha sağlam yollarla doldurmaq vacibdir. İdman, hobbilər, yaradıcılıq və ya könüllü fəaliyyətlər kimi alternativ fəaliyyətlər, insanların özlərini yaxşı hiss etmələrinə və stressi sağlam şəkildə idarə etmələrinə kömək edə bilər.İnsanların öz pul və vaxtlarını daha məsuliyyətli şəkildə idarə etməyə başlaması, həyat keyfiyyətini artırmağa və şopoqolizmin qarşısını almağa kömək edir. Maddi və emosional balansı saxlamaq, uzun müddətdə daha sağlam və xoşbəxt bir həyat sürməyə imkan verir.Səidə
Diqqət Çəkənlər
Prezident İlham Əliyev nəqliyyat məsələlərinə həsr olunmuş müşavirədə çıxış edib
Gəlin və Qaynana Qarşıdurması: Əbədi Problem
Sabah Türkiyə, Azərbaycan və Özbəkistan arasında üçtərəfli görüş keçiriləcək
